◾️معرّفی رمان روایت
◾️نویسنده: بزرگ علوی
◾️نوبت چاپ: دوم
◾️محل چاپ: تهران
◾️ناشر: نگاه
◾️سال چاپ: ۱۳۷۸
◾️تعداد صفحات: ۴۴۶
رمان «روایت» سومین رمان بزرگ علوی است که آن را در سال ۱۳۵۷ نوشت، اما در سال ۱۳۷۷ و پس از مرگ او منتشر شد. کاتب در آغاز کتاب میگوید که این رمان را از روی یک نوار ضبطشده پیاده کرده است، نواری که دربرگیرندۀ روایت زندگی انسانی رنجکشیده است.
◾ نام کتاب: موریانه
◾️ نویسنده: بزرگ علوی
◾️ نوبت چاپ: دوم
◾️ محل چاپ: تهران
◾️ ناشر: توس
◾️ سال چاپ: ۱۳۷۲
◾️ تعداد صفحات: ۲۴۶
رمان «موریانه» چهارمین رمانِ بزرگ علوی است که آن را در سال ۱۳۶۸ منتشر کرد. موریانه داستان یک ساواکی است که بعد از انقلاب به خارج از کشور گریخته و زندگی خود و فرازوفرودهای آن را روایت میکند.
اطلاعات بیشتر در مورد بزرگ علوی:
راوی که هرگز نامش را به ما نمیگوید و خودش را در داستان «یارو» معرفی میکند، در خانوادهای فقیر و تنگدست در گذر کلانتر به دنیا آمده است. در کودکی پدرش را از دست داده و به همراه مادر و خواهرش رقیه ـ که چهار سال از خودش کوچکتر است ـ در این محله زندگی میکند. راوی بعد از کلاس یازدهم، درس را رها میکند و میرزابنویسِ تاجری به نام حاجی نبی در تیمچۀ حاجبالدوله میشود. مدتی بعد حاجی نبی میمیرد و پسرش میرزا علیخانِ مالیهچی راوی را با خود به ادارۀ مالیه میبرد و در بایگانی اداره استخدامش میکند. راوی با میرزا علیخان برای گرفتن مالیات از ماهیگیران به بندرلنگه میرود. این دو شش ماه در آنجا میمانند، اما بهجای گرفتن مالیات از ماهیگیران، به گرفتن رشوه از قاچاقچیها مشغول میشوند، به همین دلیل بعد از برگشتن از بندرلنگه دستگیر میشوند. میرزا علیخان زندانی میشود و راوی هم از کار برکنار میشود.
قلندریّه در تاریخ: دگردیسیهای یک ایدئولوژی اثر محمّدرضا شفیعی کدکنی کتابی است که به تاریخ قلندریه و ریشههای فکری آن میپردازد. نویسنده در همان آغاز کتاب مینویسد که در سال 1344 زمانی که دانشجوی دورهٔ دکتری زبان و ادبیّات فارسی در دانشگاه تهران بوده است، استاد بدیعالزّمان فروزانفر او را به جستجو در دو حوزه امر کردهاند، یکی تحقیق دربارهٔ ابوسعید ابوالخیر و دیگری جستجو دربارهٔ قلندریّه. و کتاب پیش رو ماحصل چهل و یک سال کندوکاو و پژوهش مستمر و مداوم ایشان در رابطه با این آیین بوده است. استاد شفیعی کدکنی بحث خود را با بررسی پیوند قلندریّه با چهار جریان فکری خراسانِ قرنِ سوم از جمله کرّامیّه، ملامتیّه، صوفیّه و اصحاب فتوّت آغاز میکند. سپس به ریشهشناسی واژهٔ «قلندر» میپردازد و با ارائهٔ ادلّه و اسنادی، «قلندر» را شکل دیگری از واژهٔ «کا+لنگر» به معنی
کتاب «تاریخ کهن قلندریه» نوشتهٔ احمد تارگون کارا مصطفی را خانم مرضیۀ سلیمانی ترجمه کرده است و در سال ۱۳۹۶ به چاپ رسانده است.
«تاریخ کهن قلندریه» ابتدا نحوهٔ برآمدن و شکل گرفتن قلندریه از دل تصوّف را نشان میدهد و سپس عقاید، افکار، منش و رفتارهای قلندران را مورد تحلیل و بررسی قرار میدهد، در ادامه به معرّفی سردمداران این جریان از جمله جمالالدّین ساوی، قطبالدّین حیدر و عثمان بابا میپردازد و در پایان نیز حوزهٔ گسترش این جریان را در خاورمیانهٔ عربی، ایران، هند و آسیای صغیر نشان میدهد. احمد تارگون قلندریه را اقلیّتی معترض به نهادهای رسمی صوفیه میداند؛ اقلیّتی که میکوشد تا با رفتارهای ضدّاجتماعیای چون زُهد افراطی، لخت و عور شدن،
مروری بر کتاب شناخت هنر رمان کتاب «شناخت هنر رمان» یکی از بهترین کتابها در حوزۀ نقد و نظریۀ ادبیات داستانی است. کاترین لِوِر، نویسندۀ این اثر، استاد ادبیات دانشگاه ولزلی ایالت ماساچوست است. او در این کتاب بهصورت کاملاً عینی و آموزشی و بهدوراز بحثهای انتزاعی به تأمل دربارۀ رمان پرداخته است و حاصل سالها تدریس این واحد درسی را با زبانی ساده، روان و دقیق با ما به اشتراک گذاشته است.
مشخصات کتاب نام کتاب: فن رماننویسی
نویسنده: دایان داتفایر
مترجم: محمدجواد فیروزی
نوبت چاپ: اول
محل چاپ: تهران
ناشر: نگاه
سال چاپ: ۱۳۸۸
تعداد صفحات: ۱۷۵
«فن رماننویسی» کتابی است ساده، روان و خوشخوان که نویسندۀ آن میکوشد تجارب بیستوپنجسالهاش در حوزۀ رماننویسی را با ما به اشتراک بگذارد. خانم داتفایر در مقدمۀ کتاب هدف از نگارش این اثر را چنین بیان میکند:
ابراهیم گلستان نویسندۀ پرحاشیۀ ایرانی چندی پیش (31 مرداد 1402) درود حیات را بدرود گفت و به تمام داستانهایی که پیرامون خود داشت پایان داد. اما هنوز هستند افرادی که دوست دارند در اطراف و اکناف زندگی این نویسنده به حواشی تقریباً بیاهمیت زندگی او بپردازند. قبلاً در یادداشتی تحت عنوان زندگی خصوصی شاملو و فروغ ادبیات نیست به این موضوع پرداخته بودم که ادبیات شامل آثاری است که نویسنده از خود به جای میگذارد و وارد شدن به حیطۀ زندگی خصوصی او چیزی جز بطلان وقت و انرژی و به گمراهی کشاندن نسلهای جوانتر جامعه نیست.
سر سپردگیِ روشنفکران به کمونیسم محدود به بیمسئولیتی سیاسیشان نمیشد، بلکه خیانتی حرفهای از جانب آنان محسوب میشد که در گفتمان فلسفی و سلوکِ اخلاقیشان نمود داشت. پذیرشِ مارکسیسم بهعنوان حقیقتی علمی و پشتیبانی بینالمللی از اتّحاد جماهیر شوروی نهتنها حماقتِ سیاسی، بل خطایی علمی و خِبطی اخلاقی بود و نمادی شد از سرسپردگی معرفتِ علمی به دستگاهِ ارعاب. در چنین شرایطی بود که «رمون آرون» برای مبارزه با شیوهٔ حکومتِ شوروی در صدد احیای روحیهٔ انتقادی در برابر ارادهی کور برآمد و از همگان خواست تا در این راه او را همراهی کنند. آرون با ستایش از فضیلتِ شکّاکان در برابر متحجّران، به هیچ وجه مُبَلِّغِ نوعی پوچگرایی یا بدبینی نیست، بلکه برعکس بر تعهدی تاکید دارد که لازمهٔ مبارزهٔ منطقی با ایدئولوژیها و نیز ستیزِ دموکراسی با توتالیتاریسم است.
معرفی کتاب مقدمهای بر رستم و اسفندیارکتاب «مقدمهای بر رستم و اسفندیار» نوشتهٔ شاهرخ مسکوب دو بخش دارد، بخش نخست آن تفسیر و تأویل مسکوب از داستان رودررویی و نبرد رستم و اسفندیار است و نویسنده در این بخش کوشیده است به نمادشناسی هر یک از شخصیتهای داستان ازجمله گشتاسپ، کتایون، پشوتن، اسفندیار، بهمن، رستم، زال و سیمرغ بپردازد و با بازخوانی حالات و روحیات هر یک از این شخصیتها، بهویژه دو قهرمان اصلی داستان یعنی رستم و اسفندیار، به خواننده در فهم داستان کمک کند. خوانش و تفسیر مسکوب در کنار
سپیدهدم ایرانی نوشتهٔ امیرحسن چهلتن رمانی است که نخستین بار در سال ۱۳۸۴ منتشر شد. (اطلاعات بیشتر در ویکیپدیا). امیرحسین چهلتن رماننویس شهیر ایرانی در این رمان به وقایع قبل و بعد از انقلاب اسلامی سال 57 میپردازد. (وبسایت امیرحسین چهلتن). در این نوشته به بررسی پیرنگ و خط سیر حوادث این رمان میپردازیم.
رمان «سپیدهدم ایرانی» از اینجا آغاز میشود که ایرج بیرشگ پس از بیستوهشت سال دوری از وطن، جمعه ۲۷ بهمن ۱۳۵۷، یعنی درست پنج روز بعد از پیروزی انقلاب، به ایران برمیگردد. با مرور خاطرات ایرج به سالهای آخر دهۀ بیست برمیگردیم و متوجه میشویم که او عضو حزب توده بوده و در ترور نافرجام شاه در سال ۱۳۲۷ دست داشته است و برای ناصر فخرآرایی، ضارب او، اسلحه تهیه کرده است. سرهنگ بیرشگ، پدر ایرج، که دوست و رئیسدفتر نخستوزیرِ وقت، رزمآراست، بعد از اطلاع از ماجرای پسرش، به دفتر نخستوزیر میرود و از او میخواهد که به حرمت دوستیشان دست از تعقیب پسرش بردارد. رزمآرا در پاسخ به درخواست سرهنگ، از رابطۀ همجنسگرایانۀ او با
کتاب «زبان فارسی و سرگذشت آن» کتابی کوچک، کمحجم و خواندنی دربارۀ تاریخ زبان فارسی از دوران باستان تا روزگار ماست. محسن ابوالقاسمی در این کتاب، زبانهای ایرانی را یکی از شاخههای زبان هندی و اروپایی میداند. هندی و اروپایی زبان اقوامی بوده است که در دشتهای جنوب روسیه میزیستهاند و تقریباً دو هزار سال پیش از میلاد مسیح، گروهی از آنها به سمت هند و ایران و گروهی دیگر به سمت اروپا مهاجرت کردهاند.
زبانهای ایرانی به سه دسته تقسیم میشوند:
بزرگ علوی رمان «سالاریها» را در سال ۱۳۵۴ در برلین نوشت و در سال ۱۳۵۷ در تهران منتشر کرد. ماجراهای این رمان در دورانی تقریباً بیستساله، از اواخر حکومت احمدشاه قاجار تا اواخر حکومت رضاشاه اتفاق میافتد. جنگ جهانی اول در جریان است و قحطی و گرانی و گرسنگی و ناامنی کل کشور را فراگرفتهاست. لرهای لرستان به انبارهای گندم هجوم بردهاند و آنها را غارت کردهاند. خان سالار که از یک خانوادۀ قجری و اصالتاً بروجردی است، از طرف حکومت مأمور میشود تا به ناآرامیهای لرستان خاتمه دهد. او پیشازاین موفق شده آشوبهای کردستان و ترکمنصحرا را فروبنشاند و کاردانی و کفایت خود را به حکومت مرکزی ثابت کند. خان سالار وارد بروجرد میشود و دستور میدهد که پانزده دار برپا کنند تا تعدادی از آشوبگران را به دار بکشد و از این طریق از همه زهرچشم بگیرد. رئیس نظمیه، سرهنگ قزاقها و نایب ژاندارمری به خان سالار میگویند که اصلاً این تعداد مجرم در زندانها نیست که بتوان به دارشان آویخت، اما خان سالار دستور میدهد هر طوری که شده باید این تعداد مجرم را فراهم کنند.
کتاب «از پاریز تا پاریس» دربردارندۀ هشت سفرنامۀ داخلی و خارجیِ نویسنده و مورّخ نامدار معاصر، محمّدابراهیم باستانی پاریزی، است. اوّلین سفرنامۀ این کتاب با عنوان «در کنار فرات» متعلّق به سفر نویسنده به عراق برای زیارت عتبات عالیات است. باستانی پاریزی در آغاز این سفرنامه چنین مینویسد: «یادداشتهایی از سفری است که از اوّل تا چهاردهم فروردین ۱۳۴۷ ش./ ۲۱ تا ۳ آوریل ۱۹۶۸ م. بهمنظور زیارت عتبات عالیات صورت گرفت. این سفر به دعوت کسی نبود؛ مولا طلبیده بود و به خیر و خوشی انجام یافت» (باستانی پاریزی، ۱۳۵۵: ۹). باستانی پاریزی در این سفر هم هنگام رفتن و هم هنگام برگشتن از کرمانشاه میگذرد. مشاهدات او از کرمانشاهِ اواخر دهۀ چهل و نیز تأمّلاتِ او در ریشهیابی نام برخی مکانها و پیشینۀ تاریخی آنها بسیار قابلتأمّل است. این بخش از سفرنامۀ او را در اینجا عیناً نقل میکنیم:
همه ما زمانی ممکن است، به این فکر بیفتیم که در مواجهه به مرگ چه کار خواهیم کرد.
ژولیوس که یک روان درمانگر است، پس از یک معاینه پزشکی، از سرطان درمان ناپذیر خود آگاه می گردد. مواجهه با مرگ، ژولیوس را به فکر بازنگری در زندگی و کار خود می اندازد. آیا او تغییر قابل تاملی در زندگی بیماران خود ایجاد کرده است؟ در مورد بیمارانی که در درمان آنها شکست خورده است چطور؟ چه اتفاقی برای آنها افتاده است؟ آیا اکنون آنقدر خردمند و پخته شده است که بتواند به آنها کمک کند؟
در تکاپوی بازبینی گذشته ، ژولیوس با یکی از بیماران خود به نام فیلیپ مواجه می شود. فیلیپ را 23 سال پیش برای اعتیاد جنسی، درمان می کرد. در آن زمان تنها روش ارتباط فیلیپ با سایر انسانها، ارتباطات جنسی بود که با زنان بیشماری برقرار می کرد و درمان ژولیوس برای او ناکام ماند.
حالا فیلیپ ادعا می کرد که خود را با مطالعه آثار فیلسوف بدبین و انسان گریز تاریخ «آرتو شوپنهاور»درمان کرده است.
این کتاب حاصل تأملات یکی از نامدارترین فیلسوفان رواقی در باب مسائل بنیادین حیات آدمی است. مارکوس اورلیوس در این اثر کلاسیک می کوشد، از منظری خود کاوانه، خواننده را در بصیرت هایی که از تأمل در مضامینی چون محدودیت های حیات آدمی، ناپایداری امور، قانون عقلانی حاکم بر چیزها، کردار درست در راه زندگی و معرفت به نفس حاصل کرده است، شریک سازد و او را به پیمودن طریق خود شناسی ترغیب کند.
مارکوس اورلیوس از امپراتوران بزرگ روم است که در سال های 121 الی 180 میلادی حکمرانی می کرده است. او یکی از پنج امپراتور خوب و یک فیلسوف رواقی است. داشتن چنین اندیشه ای در آن زمان نشان از شخصیتی بزرگ و ژرف نگر می دهد.
اورلیوس نمونه ی خوبی برای رویکرد افلاطون در توصیف مزایای شاه-فیلسوف برای تمدن یونان است.
در "مساله اسپینوزا"، اروین یالوم، واقعیت و خیال را در داستانی روانکاوانه و فلسفی به نحوی فراموش نشدنی در هم می آمیزد.
یالوم که روانکاوی با علایق فلسفی است، در این رمان به شرح زندگی و فلسفه، متفکر نامدار قرن هفدهم، "باروخ اسپینوزا"، و داستان تکفیر و اخراج او از جامعه یهودی می پردازد و همزمان با آن تاثیر تفکر اسپینوزا را در نظریه پرداز آلمان نازی "آلفرد روزنبرگ" دنبال می کند که پرونده ای را در دوره نازی ها تحت عنوان "مساله اسپینوزا" دنبال می کرده است.
داستان در فصلهای این رمان به طور متناوب بین دوره طلایی آمستردام قرن هفدهم و آلمان دوره نازی، طی می شود و یالوم در این میان به واکاوی در لایه های درونی زندگی این دو مرد مرموز که با فاصله 300 سال از هم زندگی می کرده اند، می پردازند.
همه آن چیزهایی که جرأت پرسیدنش را نداشتید.
نویسنده کتاب بیل برایسون در این کتاب، درباره موضوعاتی گوناگون از مهبانگ گرفته تا مکانیک کوانتوم و از تکامل تا زمین شناسی به بحث می پردازد. او در کتابش از طریق ماجراهای کاشفان و دانشمندان موضوعات علمی را به بحث می گذارد. او در این کتاب سعی می کند برخلاف کتابهای درسی، که به نظر او شوقی برای دانستن در خوانندگان برنمی انگیزند،(چرا که هیچ گاه به چراها، چگونه ها و چه هنگام ها در مورد اکتشافات علمی نمی پردازند،) موضوعات علمی را به شکلی جذاب ارائه دهد.
او با توجه به تجربه زندگی خودش که کتاب علمی درسی در دوران تحصیل باعث دلزدگی اش شده بود و تازه سال ها بعد بود که متوجه شد چقدر در مورد علم کم می داند،
1984، یکی از شاهکارهای مسلم ادبیات جهان است که تأثیر زیادی در فرهنگ عامه و رسانهای جهان گذاشته است. این رمان اثر «جورج اورول»(George Orwell)، داستان نویس، روزنامهنگار، منتقد ادبی و شاعر انگلیسی است.
دنیای سوفی (به نروژی: Sofies verden) یک رمان فلسفی اثر یاستین گوردر نویسنده نروژی است که چاپ اول آن در سال ۱۹۹۱ میلادی در نروژ منتشر شد. این اثر، داستانی است که تاریخ فلسفه را به زبانی ساده تشریح میکند. این کتاب تاکنون به ۵۴ زبان برگردانده شده و توجه همگان را به خود جلب کرده است.
دکتر اروین یالوم، استاد روانپزشکی دانشگاه استنفورد، در این شش داستان مسحور کننده و برگرفته از تجربه بالینی اش، با رهنمون ساختن بیماران - و خویش - به سوی تحول، بار دیگر ثابت می کند، کاشف بی محابای روان آدمی است. مامان و معنی زندگی، نگاهی گذرا، به غایت ارزشمند و البته کم و بیش ممنوع، به درون قلب و ذهن درمانگر می اندازد تا در این میان توانایی های منحصر به فرد هر رابطه انسانی را روشن می سازد.
اگر بخواهیم از دید تخصصی نگاه کنیم میتوان گفت موضوع این کتاب، و یا کتابهای دیگر یالوم، روشهای مختلف و تکنیکهای روان درمانی، با درونمایهی سنگینِ فلسفی است. ولی یالوم انقدر ماهرانه تمام اینها را به شکل داستان بازگو میکند که تو متوجه بارِ سنگینِ کتاب نمیشوید. و در حالی که از خواندن رمانِ جذابی که در دست دارید لذت میبرید، ناخوداگاه مفاهیمِ روانشناسی و فلسفیِ عمیقی ذره ذره در ذهنت تزریق میشوند.
