مشخصات کتاب نام کتاب: فن رمان‌نویسی
نویسنده: دایان دات‌فایر
مترجم: محمدجواد فیروزی
نوبت چاپ: اول
محل چاپ: تهران
ناشر: نگاه
سال چاپ: ۱۳۸۸
تعداد صفحات: ۱۷۵
«فن رمان‌نویسی» کتابی است ساده، روان و خوش‌خوان که نویسندۀ آن می‌کوشد تجارب بیست‌وپنج‌ساله‌اش در حوزۀ رمان‌نویسی را با ما به اشتراک بگذارد. خانم دات‌فایر در مقدمۀ کتاب هدف از نگارش این اثر را چنین بیان می‌کند:
ابراهیم گلستان نویسندۀ پرحاشیۀ ایرانی چندی پیش (31 مرداد 1402) درود حیات را بدرود گفت و به تمام داستان‌هایی که پیرامون خود داشت پایان داد. اما هنوز هستند افرادی که دوست دارند در اطراف و اکناف زندگی این نویسنده به حواشی تقریباً بی‌اهمیت زندگی او بپردازند. قبلاً در یادداشتی تحت عنوان زندگی خصوصی شاملو و فروغ ادبیات نیست به این موضوع پرداخته بودم که ادبیات شامل آثاری است که نویسنده از خود به جای می‌گذارد و وارد شدن به حیطۀ زندگی خصوصی او چیزی جز بطلان وقت و انرژی و به گمراهی کشاندن نسل‌های جوانتر جامعه نیست.
سر سپردگیِ روشنفکران به کمونیسم محدود به بی‌مسئولیتی سیاسی‌شان نمی‌شد، بلکه خیانتی حرفه‌ای از جانب آنان محسوب می‌شد که در گفتمان فلسفی و سلوکِ اخلاقی‌شان نمود داشت. پذیرشِ مارکسیسم به‌عنوان حقیقتی علمی و پشتیبانی بین‌المللی از اتّحاد جماهیر شوروی نه‌تنها حماقتِ سیاسی، بل خطایی علمی و خِبطی اخلاقی بود و نمادی شد از سرسپردگی معرفتِ علمی به دستگاهِ ارعاب. در چنین شرایطی بود که «رمون آرون» برای مبارزه با شیوهٔ حکومتِ شوروی در صدد احیای روحیهٔ انتقادی در برابر اراده‌ی کور برآمد و از همگان خواست تا در این راه او را همراهی کنند. آرون با ستایش از فضیلتِ شکّاکان در برابر متحجّران، به هیچ وجه مُبَلِّغِ نوعی پوچ‌گرایی یا بدبینی نیست، بلکه برعکس بر تعهدی تاکید دارد که لازمهٔ مبارزهٔ منطقی با ایدئولوژی‌ها و نیز ستیزِ دموکراسی با توتالیتاریسم است.
معرفی کتاب مقدمه‌ای بر رستم و اسفندیارکتاب «مقدمه‌ای بر رستم و اسفندیار» نوشتهٔ شاهرخ مسکوب دو بخش دارد، بخش نخست آن تفسیر و تأویل مسکوب از داستان رودررویی و نبرد رستم و اسفندیار است و نویسنده در این بخش کوشیده است به نمادشناسی هر یک از شخصیت‌های داستان ازجمله گشتاسپ، کتایون، پشوتن، اسفندیار، بهمن، رستم، زال و سیمرغ بپردازد و با بازخوانی حالات و روحیات هر یک از این شخصیت‌ها، به‌ویژه دو قهرمان اصلی داستان یعنی رستم و اسفندیار، به خواننده در فهم داستان کمک کند. خوانش و تفسیر مسکوب در کنار
سپیده‌دم ایرانی نوشتهٔ امیرحسن چهلتن رمانی است که نخستین بار در سال ۱۳۸۴ منتشر شد. (اطلاعات بیشتر در ویکی‌پدیا). امیرحسین چهلتن رمان‌نویس شهیر ایرانی در این رمان به وقایع قبل و بعد از انقلاب اسلامی سال 57 می‌پردازد. (وب‌سایت امیرحسین چهلتن). در این نوشته به بررسی پیرنگ و خط سیر حوادث این رمان می‌پردازیم.
رمان «سپیده‌دم ایرانی» از اینجا آغاز می‌شود که ایرج بیرشگ پس از بیست‌وهشت سال دوری از وطن، جمعه ۲۷ بهمن ۱۳۵۷، یعنی درست پنج روز بعد از پیروزی انقلاب، به ایران برمی‌گردد. با مرور خاطرات ایرج به سال‌های آخر دهۀ بیست برمی‌گردیم و متوجه می‌شویم که او عضو حزب توده بوده و در ترور نافرجام شاه در سال ۱۳۲۷ دست داشته است و برای ناصر فخرآرایی، ضارب او، اسلحه تهیه کرده است. سرهنگ بیرشگ، پدر ایرج، که دوست و رئیس‌دفتر نخست‌وزیرِ وقت، رزم‌آراست، بعد از اطلاع از ماجرای پسرش، به دفتر نخست‌وزیر می‌رود و از او می‌خواهد که به حرمت دوستی‌شان دست از تعقیب پسرش بردارد. رزم‌آرا در پاسخ به درخواست سرهنگ، از رابطۀ همجنس‌گرایانۀ او با
کتاب «زبان فارسی و سرگذشت آن» کتابی کوچک، کم‌حجم و خواندنی دربارۀ تاریخ زبان فارسی از دوران باستان تا روزگار ماست. محسن ابوالقاسمی در این کتاب، زبان‌های ایرانی را یکی از شاخه‌های زبان هندی و اروپایی می‌داند. هندی و اروپایی زبان اقوامی بوده است که در دشت‌های جنوب روسیه می‌زیسته‌اند و تقریباً دو هزار سال پیش از میلاد مسیح، گروهی از آنها به سمت هند و ایران و گروهی دیگر به سمت اروپا مهاجرت کرده‌اند.
زبان‌های ایرانی به سه دسته تقسیم می‌شوند:
بزرگ علوی رمان «سالاری‌ها» را در سال ۱۳۵۴ در برلین نوشت و در سال ۱۳۵۷ در تهران منتشر کرد. ماجراهای این رمان در دورانی تقریباً بیست‌ساله، از اواخر حکومت احمدشاه قاجار تا اواخر حکومت رضاشاه اتفاق می‌افتد. جنگ جهانی اول در جریان است و قحطی و گرانی و گرسنگی و ناامنی کل کشور را فراگرفته‌است. لرهای لرستان به انبارهای گندم هجوم برده‌اند و آنها را غارت کرده‌اند. خان سالار که از یک خانوادۀ قجری و اصالتاً بروجردی است، از طرف حکومت مأمور می‌شود تا به ناآرامی‌های لرستان خاتمه دهد. او پیش‌ازاین موفق شده آشوب‌های کردستان و ترکمن‌صحرا را فروبنشاند و کاردانی و کفایت خود را به حکومت مرکزی ثابت کند. خان سالار وارد بروجرد می‌شود و دستور می‌دهد که پانزده دار برپا کنند تا تعدادی از آشوبگران را به دار بکشد و از این طریق از همه زهرچشم بگیرد. رئیس نظمیه، سرهنگ قزاق‌ها و نایب ژاندارمری به خان سالار می‌گویند که اصلاً این تعداد مجرم در زندان‌ها نیست که بتوان به دارشان آویخت، اما خان سالار دستور می‌دهد هر طوری که شده باید این تعداد مجرم را فراهم کنند.
کتاب «از پاریز تا پاریس» دربردارندۀ هشت سفرنامۀ داخلی و خارجیِ نویسنده و مورّخ نامدار معاصر، محمّدابراهیم باستانی پاریزی، است. اوّلین سفرنامۀ این کتاب با عنوان «در کنار فرات» متعلّق به سفر نویسنده به عراق برای زیارت عتبات عالیات است. باستانی پاریزی در آغاز این سفرنامه چنین می‌نویسد: «یادداشت‌هایی از سفری است که از اوّل تا چهاردهم فروردین ۱۳۴۷ ش./ ۲۱ تا ۳ آوریل ۱۹۶۸ م. به‌منظور زیارت عتبات عالیات صورت گرفت. این سفر به دعوت کسی نبود؛ مولا طلبیده بود و به خیر و خوشی انجام یافت» (باستانی پاریزی، ۱۳۵۵: ۹). باستانی پاریزی در این سفر هم هنگام رفتن و هم هنگام برگشتن از کرمانشاه می‌گذرد. مشاهدات او از کرمانشاهِ اواخر دهۀ چهل و نیز تأمّلاتِ او در ریشه‌یابی نام برخی مکان‌ها و پیشینۀ تاریخی آنها بسیار قابل‌تأمّل است. این بخش از سفرنامۀ او را در اینجا عیناً نقل می‌کنیم:
همه ما زمانی ممکن است، به این فکر بیفتیم که در مواجهه به مرگ چه کار خواهیم کرد.
ژولیوس که یک روان درمانگر است، پس از یک معاینه پزشکی، از سرطان درمان ناپذیر خود آگاه می گردد. مواجهه با مرگ، ژولیوس را به فکر بازنگری در زندگی و کار خود می اندازد. آیا او تغییر قابل تاملی در زندگی بیماران خود ایجاد کرده است؟ در مورد بیمارانی که در درمان آنها شکست خورده است چطور؟ چه اتفاقی برای آنها افتاده است؟ آیا اکنون آنقدر خردمند و پخته شده است که بتواند به آنها کمک کند؟
در تکاپوی بازبینی گذشته ، ژولیوس با یکی از بیماران خود به نام فیلیپ مواجه می شود. فیلیپ را 23 سال پیش برای اعتیاد جنسی، درمان می کرد. در آن زمان تنها روش ارتباط فیلیپ با سایر انسانها، ارتباطات جنسی بود که با زنان بیشماری برقرار می کرد و درمان ژولیوس برای او ناکام ماند.
حالا فیلیپ ادعا می کرد که خود را با مطالعه آثار فیلسوف بدبین و انسان گریز تاریخ «آرتو شوپنهاور»درمان کرده است.
این کتاب حاصل تأملات یکی از نامدارترین فیلسوفان رواقی در باب مسائل بنیادین حیات آدمی است. مارکوس اورلیوس در این اثر کلاسیک می کوشد، از منظری خود کاوانه، خواننده را در بصیرت هایی که از تأمل در مضامینی چون محدودیت های حیات آدمی، ناپایداری امور، قانون عقلانی حاکم بر چیزها، کردار درست در راه زندگی و معرفت به نفس حاصل کرده است، شریک سازد و او را به پیمودن طریق خود شناسی ترغیب کند.
مارکوس اورلیوس از امپراتوران بزرگ روم است که در سال های 121 الی 180 میلادی حکمرانی می کرده است. او یکی از پنج امپراتور خوب و یک فیلسوف رواقی است. داشتن چنین اندیشه ای در آن زمان نشان از شخصیتی بزرگ و ژرف نگر می دهد.
اورلیوس نمونه ی خوبی برای رویکرد افلاطون در توصیف مزایای شاه-فیلسوف برای تمدن یونان است.
در "مساله اسپینوزا"، اروین یالوم، واقعیت و خیال را در داستانی روانکاوانه و فلسفی به نحوی فراموش نشدنی در هم می آمیزد.
یالوم که روانکاوی با علایق فلسفی است، در این رمان به شرح زندگی و فلسفه، متفکر نامدار قرن هفدهم، "باروخ اسپینوزا"، و داستان تکفیر و اخراج او از جامعه یهودی می پردازد و همزمان با آن تاثیر تفکر اسپینوزا را در نظریه پرداز آلمان نازی "آلفرد روزنبرگ" دنبال می کند که پرونده ای را در دوره نازی ها تحت عنوان "مساله اسپینوزا" دنبال می کرده است.
داستان در فصلهای این رمان به طور متناوب بین دوره طلایی آمستردام قرن هفدهم و آلمان دوره نازی، طی می شود و یالوم در این میان به واکاوی در لایه های درونی زندگی این دو مرد مرموز که با فاصله 300 سال از هم زندگی می کرده اند، می پردازند.
همه آن چیزهایی که جرأت پرسیدنش را نداشتید.
نویسنده کتاب بیل برایسون در این کتاب، درباره موضوعاتی گوناگون از مهبانگ گرفته تا مکانیک کوانتوم و از تکامل تا زمین شناسی به بحث می پردازد. او در کتابش از طریق ماجراهای کاشفان و دانشمندان موضوعات علمی را به بحث می گذارد. او در این کتاب سعی می کند برخلاف کتابهای درسی، که به نظر او شوقی برای دانستن در خوانندگان برنمی انگیزند،(چرا که هیچ گاه به چراها، چگونه ها و چه هنگام ها در مورد اکتشافات علمی نمی پردازند،) موضوعات علمی را به شکلی جذاب ارائه دهد.
او با توجه به تجربه زندگی خودش که کتاب علمی درسی در دوران تحصیل باعث دلزدگی اش شده بود و تازه سال ها بعد بود که متوجه شد چقدر در مورد علم کم می داند،
1984، یکی از شاهکارهای مسلم ادبیات جهان است که تأثیر زیادی در فرهنگ عامه و رسانه‌ای جهان گذاشته است. این رمان اثر «جورج اورول»(George Orwell)، داستان نویس، روزنامه‌نگار، منتقد ادبی و شاعر انگلیسی است.
دنیای سوفی (به نروژی: Sofies verden) یک رمان فلسفی اثر یاستین گوردر نویسنده نروژی است که چاپ اول آن در سال ۱۹۹۱ میلادی در نروژ منتشر شد. این اثر، داستانی است که تاریخ فلسفه را به زبانی ساده تشریح می‌کند. این کتاب تاکنون به ۵۴ زبان برگردانده شده و توجه همگان را به خود جلب کرده است.
دکتر اروین یالوم، استاد روانپزشکی دانشگاه استنفورد، در این شش داستان مسحور کننده و برگرفته از تجربه بالینی اش، با رهنمون ساختن بیماران - و خویش - به سوی تحول، بار دیگر ثابت می کند، کاشف بی محابای روان آدمی است. مامان و معنی زندگی، نگاهی گذرا، به غایت ارزشمند و البته کم و بیش ممنوع، به درون قلب و ذهن درمانگر می اندازد تا در این میان توانایی های منحصر به فرد هر رابطه انسانی را روشن می سازد.
اگر بخواهیم از دید تخصصی نگاه کنیم می‌توان گفت موضوع این کتاب، و یا کتابهای دیگر یالوم، روش‌های مختلف و تکنیک‌های روان درمانی، با درونمایه‌ی سنگینِ فلسفی است. ولی یالوم انقدر ماهرانه تمام این‌ها را به شکل داستان بازگو می‌کند که تو متوجه بارِ سنگینِ کتاب نمی‌شوید. و در حالی که از خواندن رمانِ جذابی که در دست دارید لذت می‌برید، ناخوداگاه مفاهیمِ روانشناسی و فلسفیِ عمیقی ذره ذره در ذهنت تزریق می‌شوند.
ساعت ساز نابینا اوج کار ریچارد داوکینز است، این کتاب که شرح تکامل(فرگشت) است با شور و تحسین زیاد، به عنوان تاثیرگذارترین اثر در این زمینه در یکصد سال اخیر اعلام شد. داوکینز در این اثر، به وضوح آشکار می کند چگونه کشف داروین و والاس ، یعنی فرایند ناآگاه ، خود به خود و بی هدف اما اساسا غیرتصادفی «انتخاب طبیعی» تنها پاسخ این پرسش بنیادین است که : ما از کجا آمده ایم؟ چگونه چنین که هستیم شده ایم؟ آیا نقشه اولیه ای در کار بوده است؟
سقراط فیلسوفی تمام‌عیار بود. او همین‌قدر می‌دانست که چیزی نمی‌داند. اما این هنر را هم داشت که به دیگران نشان دهد که آنان هم با همۀ باریک‌بینی و فضل و ادعایشان، چیزی نمی‌دانند.
سقراط با تکیه به فلسفه، همه‌چیز را زیر سؤال می‌برد؛ حتی خود آن فرض‌هایی را که پیش‌تر همه‌چیز را بر مبنای آنها زیر سؤال برده بود! او مثل هر فیلسوف واقعی، با تکیه بر فلسفه به ما نشان می‌دهد که چگونه خودمان زیر پای خودمان را خالی کنیم و از پاسخ‌ها که حائل میان ما و امر رازآمیزند، گذر کنیم.
در اطراف ما، وقتی صحبت از هوش می شود، معمولا تعبیر مردم، سرعت در عملیات ریاضی، توانایی حل مسائل مهندسی، داشتن حافظه قوی، یا طرح ریزی و اجرای یک نقشه است. این دیدگاه در مورد هوش انسان، بسیار تنگ نظرانه است و بسیاری از توانایی‌های مهمی را که در نحوه عملکرد ما در زندگی، نقش تعیین کننده دارند، در بر نمی‌گیرد. هوش ریاضی، تنها یک جنبه از هوشِ فراگیری است که به گونه‌ی انسان امکان بقا داده است. جنبه دیگر و بسیار مهمی از هوشمندی بشر، هوشِ عاطفی است. دنیل گلمن (Daniel Golman) روانشناس آمریکایی در کتاب هوش عاطفی به تفصیل در مورد شناخت هوش عاطفی و نحوه فراگیری و تقویت آن صحبت می کند.
احتمالا یا شاید ناگزیر، در زندگی لحظه‌ای می رسد که دیگر هیچ چیز خوب نیست، دیگر هیچ چیز مطلوب نیست. این بدحالی گاهی دلیل خارجی دارد، مانند طلاق، ورشکستگی، بیماری شدید یا بدبیاری‌های گوناگون. گاهی هم منشأ آن درونی است و از خویشتن برمی‌خیزد که بسیار بدتر است، چرا که بهانه‌ای برای توجیه آن وجود ندارد. همه چیز در خارج خوب است. موفقیت حاصل است اما در درون احساس شکست باقی مانده و انگار سررشته زندگی از اختیار خارج شده است.
بارون روندو قهرمان قصه از سنت‌های کهنه و قیدهای بی چون و چرای اجتماعی می‌گریزد و شیوه‌ای از زیستن را برای خود بر می‌گزیند که کوچک‌ترین همانندی با دیگر مردم ندارد. زمین سفت و آشنای زیر پا را رها می‌کند و به زندگی در راه پیچاپیچ و لرزان بالای درختان می‌رود. یعنی می‌توان گفت که دنیای دیگری را جایگاه خود می‌کند. اما نه این‌که در برج عاج بنشیند. فاصله گرفتنش از زمین برای دوری جستن از مردم نیست. برعکس؛ پنداری درجستجوی میدان دید گسترده‌تری به میان شاخ و برگ درختان می‌رود تا همه چیز را بهتر و بیشتر ببیند، تا بهتر بتواند به آنچه برایش شورش کرده است، عمل کند.
